Συνηθίσαμε να λέμε πως το βιβλίο είναι ‘ένας πολύτιμος φίλος’. Είναι βέβαια.
Αυτός ο σιωπηλός φίλος μάς σώζει συχνά από το αβάσταχτο βάρος του εαυτού μας, από τη διαβρωτική μανία του χρόνου που δεν περνά, από την υπνηλία του πνεύματος και από την αδράνεια της ψυχής.
Μας φωτίζει το νου, τον δραστηριοποιεί, τον πλουτίζει με εικόνες αποκαλυπτικές και με γνώσεις πάνω στον άνθρωπο και τη ζωή, τον κάνει να επικοινωνεί με ξένες εμπειρίες, βαθαίνει την ψυχή μας, μας παραδίνει ολόβολους στ’ όνειρο, ολοκληρώνει το συναισθηματικό μας κόσμο.
Μας μεταδίδει συγκινήσεις και πάθη που μας ευφραίνουν κι όταν ακόμη είναι νοσηρά, ή που μας κάνουν να σκύβουμε με κατάπληξη και δέος πάνω από τα πιο περίπλοκα ψυχικά και πνευματικά προβλήματα του ίδιου του εαυτού μας.
Την άγνοιά μας και την αφέλειά μας την κάνει αίνιγμα και σφίγγα. Το βιβλίο μάς αρπάζει και μας μπάζει σαν ένα οργανικό κομμάτι μέσα στο μεγάλο μηχανισμό του κόσμου. Το βιβλίο ζωντανεύει την ιστορία, ή μάλλον τη δημιουργεί. Για τη δημιουργία της ιστορίας δεν φτάνει η άμεση ζωή –χρειάζεται και το βιβλίο. Αυτό μας ενώνει με τα περασμένα και μας κάνει, ανατριχιάζοντας, να οραματιζόμαστε το μέλλον. Καθρεφτίζει τον άνθρωπο σαν βιολογικό ον και σαν κοινωνικό φαινόμενο, σαν θρησκευτική και σαν φιλοσοφική συνείδηση.
Υπερασπίζει αυτό που κάθε φορά νομίζει πως είναι δίκαιο, δίνει ζωντανή καλλιτεχνική υπόσταση στα ιδανικά των λαών και των κοινωνιών, και μεταμορφώνει τη γλώσσα σε καλλιτέχνημα· τη γλώσσα, που είναι το μόνο όργανο άμεσης επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Κλείνει σε σπαρταριστές και αλησμόνητες περιγραφές τις ομορφιές και τα παράξενα της φύσεως, μας παρασταίνει ξένες χώρες, μας ταξιδεύει λικνιστικά στον παλιό και τον σύγχρονο κόσμο.
Δεν είναι, λοιπόν, απλά, ένας ‘πολύτιμος φίλος’ το βιβλίο. Το βιβλίο είναι ‘όλος ο πολιτισμός’ και ταυτόχρονα το μέσο με το οποίο διατηρείται και προάγεται κάθε πολιτισμός. Φυσικά,μιλώ για το καλό, το υπεύθυνο βιβλίο. Εκείνο που αντανακλά μια ανθρώπινη ανωτερότητα, μια κάποια ‘υπεροχή’, και που με αφιλοκέρδεια εξυπηρετεί το πνεύμα και την ψυχή μας».
Η λογοτεχνία προσφέρει αυτό που καθένας αντιλαμβάνεται απλά. (Όπως, ας πούμε, αντιλαμβάνεται τι προσφέρει το φαγητό): βάζει σε λειτουργία το μυαλό, προκαλεί εγρήγορση των δραστηριοτήτων του εγκεφάλου: των συναισθημάτων, της μνήμης, της φαντασίας, της συγκέντρωσης, του στοχασμού.
Πλουτίζει το λεξιλόγιο και τις εννοιολογικές διαφοροποιήσεις.
Εμπεδώνει την εικόνα του εαυτού μας και του κόσμου, ή αντίθετα την κλονίζει, πράγμα θετικό.
Μετά έγκειται στον καθένα και τις συνθήκες να τα αξιοποιήσει όλα αυτά στη ζωή.
Η λογοτεχνία δεν αλλάζει τον κόσμο, ούτε ηθικοποιεί τον άνθρωπο, αλλά τον καλλιεργεί με τον παραπάνω, πολύ σπουδαίο τρόπο.
Ο σύγχρονος άνθρωπος όμως ειδικά,για να επωφεληθεί από τη λογοτεχνία πρέπει πρώτα να κάνει κάτι πολύ απλό: να κλείσει την τηλεόραση!
Ειδικά την ελληνική, που μου φαίνεται απίστευτη, απερίγραπτη!Όσο για τα οικονομικά προβλήματα και τα προσωπικά αδιέξοδα, η λογοτεχνία δεν θα μας τα λύσει, αλλά μας οπλίζει ηθικά για να τα αντιμετωπίσουμε.
Διευκρίνιση: εννοώ μας οπλίζει μακροπρόθεσμα, με τα ποικίλα διαβάσματα.
Είμαι δύσπιστη απέναντι στα βιβλία-συνταγές (τύπου «Αλχημιστή») που τελευταία δίνουν απλοϊκές «λύσεις».
Υποτιμούν τον άνθρωπο. Το διάβασμα προϋποθέτει ότι ο άνθρωπος αξίζει! Ειδικά η λογοτεχνία προϋποθέτει ότι ο άνθρωπος είναι γοητευτικός, απρόβλεπτος και με πολλές κρυμμένες δυνατότητες! Δεν αναφέρομαι στο λογοτεχνικό ήρωα, αναφέρομαι στον αναγνώστη! Κάθε βιβλίο, στην πραγματικότητα αυτό του λέει!
Ο Αναγνώστης μπορεί να ξετυλίξει, μελετώντας τη λογοτεχνία, τις πολλαπλές δυνατότητές του, τις αθέατες πλευρές του χαρακτήρα του.
Το διάβασμα είναι αναγκαίο για την καλλιέργεια του πνεύματος, την ανάπτυξη της γνώσης και της κριτικής σκέψης. Είναι μια αναγκαία προϋπόθεση για πλήρη συμμετοχή στα κοινωνικά δρώμενα και προσανατολισμό στο σημερινό κόσμο, που βομβαρδίζεται με πληθώρα πληροφοριών μέσα από τα ηλεκτρονικά μέσα.........
Το διάβασμα είναι πράξη ελευθερίας, από τις μεγαλύτερες.
Θέμα: Βιβλιο,λογοτεχνια..διαβασμα! 
Δευ Απρ 04, 2011 11:12 am
